پدر او: خو يلد بن عبد الغري بن قُصَي بن کلاب است.
مادر او: فاطمه دختر زائده بن أصَم است.
تولد: 68 سال پيش از هجرت
فرزندان: قاسم، عبدا...، زينب، ام کلثوم، فاطمه و رقيه مي باشند.
لقب: طاهره، سيده نسوان[1]
وفات: در ماه رمضان سال دهم بعثت و پس از سه روز بعد از وفات ابوطالب است.
پيغمبر(ص) او را در حجون دفن کرد و خود او را در قبر گذاشت. سال وفات او عام الحزن يعني سال اندوه ناميده شد. او به هنگام وفات 65 سال داشت.

شخصيت حضرت خديجه

حضرت خديجه‏(س) که از زنان نامدار و ثروتمند قريش بود پانزده سال قبل از بعثت با پيامبر اسلام(ص) ازدواج کرد. اين بانوي بزرگوار اولين فردي بود که به رسالت پيامبر ايمان آورد و با تمام توان و ثروت خود به ياري دين اسلام برخاست. وجود حضرت خديجه براي پيامبر اسلام به قدري اهميت داشت که پيامبر اکرم(ص) رحلت اين بانوي بزرگ را مصيبتي عظيم خواند و سال رحلت حضرت خديجه و حامي بزرگ ديگر خود يعني حضرت ابوطالب را عام الحزن يعني سال اندوه ناميد.

مقام حضرت خديجه در پيشگاه خدا

ابوسعيد خدري مي­گويد: رسول خدا فرمود: وقتي که در شب معراج ، جبرئيل مرا به سوي آسمانها برد و سير داد، هنگام مراجعت به جبرئيل گفتم : «آيا حاجتي داري؟» جبرئيل گفت: « حاجت من اين است که سلام خدا و سلام مرابه خديجه برساني »پيامبر (صلي الله عليه وآله) وقتي که به زمين رسيد ، سلام خدا و جبرئيل را به خديجه ابلاغ کرد. خديجه گفت «ان الله هو السلام ، وفيه السلام ، اليه السلام ، وعلي جبرئيل السلام ؛ همانا ذات پاک خدا سلام است، واز او است سلام ، وسلام به سوي او باز گردد و برجبرئيل سلام باد.»[2]
پيامبر (صلي الله عليه و آله) فرمود:
جبرئيل نزد من آمد و گفت : اي رسول خدا!اين خديجه است ، هرگاه نزد تو آمد، بر او از سوي پروردگارش و از طرف من ، سلام برسان:
« و بشرها ببيت في الجنة من قصب لاصخب و لانصب»
«و او را به خانه­اي از يک قطعه (از زبرجد ) در بهشت که در آن رنج و ناآرامي نيست ، مژده بده »[3]

در کتاب «الخصائص الفاطميه» نقل شده :
طبق روايت مشهور هنگامي که حضرت خديجه رحلت کرد، فرشتگان رحمت از جانب خداوند کفن مخصوصي براي خديجه نزد رسول خدا آوردند واين علاوه بر اينکه مايه برکت براي خديجه بود،مايه تسلي خاطر رسول خدا گرديد. وبه اين عنوان تقدير وتجليل جالبي از طرف خداوند؟ حضرت خديجه به عمل آمد.
پيامبر اکرم پيکر مطهرحضرت خديجه را با آن کفن پوشانيد.سپس جنازه او را با همراهان به سوي قبرستان معلي بردند تا در کنار مادرش حضرت آمنه به خاک بسپارند . درآنجا قبري براي حضرت خديجه آماده کردند، رسول خدا درميان آن قبر رفت و خوابيد ، سپس بيرون آمد وآن گوهر پاک را در آنجا به خاک سپرد.

مقام حضرت خديجه در کلام پيامبر اکرم صلي الله عليه وآله

اين بانوى بزرگوار و الگوى ممتاز زن مسلمان، در نزد پيامبر اکرم (ص) از احترام و محبوبيت خاص برخوردار بود.
نويسندگان تاريخ و راويان حديث در مورد تعريف و ستايش پيامبر از خديجه وعلاقه ومحبت به او جملاتي نقل کرده‌اند که ما نمونه‌اي از آن را در اينجا مي‌آوريم؛ عايشه که خود از همسران پيامبر اکرم(صلي الله عليه و آله و سلم) پس از خديجه (عليها السلام) مي‌باشد، علاقه و محبت شديد آن حضرت نسبت به خديجه کبري(عليها السلام) را اين گونه توصيف مي‌کند:

" من خديجه را هرگز نديده بودم، اما آنچنان که بر خديجه حسد ورزيدم، بر هيچ يک از همسران پيامبر رشک نبردم، چرا که پيامبر او را بسيار ياد مي کرد ...[4]
او از خانه بيرون نمي آمد مگر آنکه خديجه را ياد مي کرد و او را به نيکي ستايش مي نمود ...[5]
و از ستايش او و استغفار براي او دل تنگ و خسته نمي‌شد ...[6]
هرگاه رسول خدا گوسفندي را ذبح مي کرد، مي گفت آن را به دوستان خديجه بفرستيد. سر انجام روزي علت اين کار را پرسيدم؛ فرمود: من دوست خديجه را هم دوست دارم ...[7]

مقام حضرت خديجه در کلام حضرت اميرالمؤنين عليه السلام

امير مؤمنان علي عليه السلام فرمود:

«سادات نساء العالمين اربع: خديجه بنت خويلد و فاطمه بنت محمد وآسيه بنت مزاحم ومريم بنت عمران ؛ »[8]
« سرور بانوان دو جهان چهار بانو است که عبارتند از :خديجه ، فاطمه ، آسيه و مريم »

مقام حضرت خديجه در کلام ديگران

ابن حجر که از علماي برجسته اهل تسنن است، مي‌گويد: «از امتيازات خديجه آن است که او هميشه پيامبر را گرامي مي داشت و سخن او را چه قبل از بعثت و چه پس از بعثت تصديق مي کرد.[9]»
يکي از ادباي مسيحي عرب(سليمان الکتاني)، آنرا اين چنين مي ستايد:
«خديجه دوستي خود را به همسرش بخشيد؛ در حاليکه احساس بخشش نمي کرد، بلکه احساس مي کرد که از او محبت و دوستي مي­گيرد و همه سعادت را از او کسب مي‌کند. ثروتش را به او بخشيد و حال آنکه احساس نمي‌کرد که مي‌بخشد، بلکه احساس او اين بود که از او هدايت را که بر همه گنجهاي روي زمين برتري دارد، کسب مي‌کند...[10]»
شخصيت و مقام حضرت خديجه سلام الله عليها بررسي وتحقيق بيشتري را مي‌طلبد که در اينجا به همين مقدار بسنده مي‌شود.

--------------------------------------------------------------------------------
[1] . محلاّتي، ذبيح الله ؛ رياحين الشريعه، تهران، دارالکتب الاسالمية ، ج2،ص207
. : مجلسي، محمدتقي؛ بحار الانوار ، بيروت ، مؤسسه الوفاء ،1404ه. ق ، ج16،ص7[2]
[3] . مجلسي، محمدتقي؛ بحار الانوار ، بيروت ، مؤسسه الوفاء ،1404ه. ق ، ج16،ص 8.
[4] . مستدرک صحيحين، جلد 3، صفحه 186- أسد الغابة، جلد 5، صفحه 438
[5] . الإستيعاب، جلد 2، صفحه 721- أسد الغابة، جلد 5، صفحه 539
[6] . سير أعلام النبلاء، جلد 2، صفحه 82
[7] . الإصابة، جلد 4، صفحه 275
[8] . معتزلي، عبدالحميد ؛ شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديدمعتزلي ، قم، 1404ه.ق،ج10،ص266
[9] . الإصابة، جلد 4، صفحه 275
[10] . وتر في قمد؛ فاطمة الزهرا ، صفحه 112

.........................................................................................
منبع: سايت پژوهه